خبرنامه برای دریافت
آخرین به روزرسانی های شرکت ما
- ۱۳ آذر ۱۴۰۱
قوانین بانک‌ها توسط مقامات دولتی تنظیم می‌شود. براساس این قوانین آن‌ها مجبور می‌شوند میزان دارایی خود را در گزارش سالانه خود گزارش دهند تا وجوه مشتریان به خطر نیفتد. اما صرافی‌های رمزارزی که مقررات آن‌ها توسط دولت تنظیم نمی‌شود، چگونه این اطمینان را ایجاد می‌کنند؟ در این مقاله مفهوم اثبات ذخیره یا Proof of Reserve و اثربخشی آن را در بازگرداندن اعتماد به صنعت رمزارز مورد بحث قرار می‌دهد. در این نوشته خواهیم آموخت که چگونه صرافی‌ها نقدینگی خود را اثبات می‌کنند، کدام صرافی‌ها اسناد اثبات ذخایر دارایی را منتشر کرده‌اند و اثبات ذخیره دارایی (PoR) چگونه انجام می‌شود. همچنین به بررسی ورشکستگی صرافی FTX هم می‌پردازیم. عناوین مطرح شده در این نوشته عبارتند از:
- اعلام ورشکستگی صرافی FTX
- اثبات ذخیره (Proof of Reserve) چیست؟
- اثبات ذخیره ارزش توسط موسسات حسابرسی
- درخت مرکل (Merkle Proof-of-Reserve) چیست؟
- نحوه کارکرد درخت مرکل
- اهمیت اثبات ذخیره در چیست؟
- اهمیت استفاده از سیستم اثبات ذخیره دارایی در صرافی‌های رمزارزی
- کدام صرافی‌ها دارای اسناد Proof of Reserves هستند؟
اعلام ورشکستگی صرافی FTX
مدیر عامل صرافی بایننس، چانگ پنگ ژائو، در ۶ نوامبر ۲۰۲۲، مشکلی را در مورد وضعیت دومین پلتفرم بزرگ معاملات ارزهای دیجیتال یعنی FTX مطرح کرد. رویدادهایی که پس از این اتفاق افتاد، سوءمدیریت طولانی‌مدت وجوه تحت نظارت این صرافی را نشان داد. در حالی که موجودی حساب کاربران سوابق دارایی‌های آن‌ها را نشان می‌داد، این دارایی‌ها در واقع وجود نداشتند؛ زیرا صرافی درگیر فعالیت‌های خاصی بود که منجر به از دست رفتن وجوه کاربران می‌شد.
در رویدادی که تبدیل به یک ماجرای غم‌انگیز شد، درخواست‌های برداشت کاربران در صرافی FTX متوقف شد، زیرا صرافی قادر به پاسخگویی به درخواست‌های برداشت دارایی نبود. برخی منابع این کسری را نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار تخمین زده‌اند. اثرات ناشی از سقوط FTX به شکل قابل پیش‌بینی بر سایر صرافی‌ها تأثیر می‌گذارد، چرا که برخی از آن‌ها نیز از دارایی‌های مشتریان برای مقاصد دیگر استفاده می‌کنند. این موضوع وحشت گسترده‌ای را ایجاد می‌کند و به این ترتیب درخواست‌های بیشتری برای شفافیت کامل در اثبات ذخایر مبادلاتی ایجاد می‌شود.
اثبات ذخیره (Proof of Reserve) چیست؟
Proof of Reserve در پاسخ به این موضوع معرفی شد. قبل از این رویدادها، اکثر سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال همیشه امنیت دارایی‌های خود را بدون اعمال فشار برای شفاف‌سازی یا انجام راستی‌آزمایی، به موسسات حسابرسی سپرده بودند. این اعتماد ضمنی اکنون از بین رفته است و صنعت رمزارزها اکنون به طور جمعی در حال تلاش برای پاسخگو کردن موسسات حسابرسی در قبال دارایی‌های مشتریان است.
صرافی‌های متمرکز تسهیلاتی را برای تایید وضعیت دارایی‌های نگهداری‌شده در پلتفرم خود به مشتریان ارائه می‌دهند. از این طریق، مشتریان می‌توانند اطمینان حاصل کنند که یک موسسه واقعا این دارایی‌ها را با اندوخته‌ای برابر یا مازاد جهت ایجاد پشتوانه برای سپرده‌ها نگه می‌دارد و مشتریان در صورت نیاز می‌توانند دارایی‌های خود را برداشت کنند. این فرآیند از طریق سیستم اثبات ذخیره ارزش (PoR) امکان‌پذیر شده است.
در حالی که راه‌های متعددی وجود دارد که می‌توان به Proof of Reserve دست یافت، در صنعت بلاک چین می‌توان با استفاده از دیتای آنچین on-chain به این اطلاعات دست پیدا کرد. این روش ضمن به حداقل رساندن اعتماد شرایط استفاده از اطلاعات را برای تمام افراد امکان‌پذیر کرده است. در واقع، یک صرافی می‌تواند گزارشی از دارایی‌هایی که در اختیار دارد را ارائه کرده و آن را در قالب حساب‌های فردی ترسیم کند. سپس بخشی از این اطلاعات را در زنجیره ذخیره کند. به این ترتیب، کاربران و یا هر شخص ثالث علاقه‌مندی، می‌توانند تایید کنند که مؤسسه دارایی‌های مشخصی را (که با مانده حساب‌های خاص مطابقت دارد) در اختیار دارد، بدون اینکه هویت کاربران را فاش کند.
اثبات ذخیره توسط موسسات حسابرسی چگونه انجام می‌شود؟
موسسات حسابرسی در فضای ارزهای دیجیتال دارایی‌های مشتریان خود را در کیف پول داغی نگهداری می‌کنند که از این طریق درخواست‌های برداشت از سوی کاربران را ارائه می‌کنند. سپس از یک کیف پول سرد برای ذخیره ایمن بخشی از سپرده‌های کاربران استفاده می‌کنند. کاربران یک آدرس کیف پول برای واریز به دست می‌آورند. هنگامی که سپرده‌گذاری انجام می‌شود، دارایی‌های کاربران بین کیف پول سرد و گرم منتقل می‌شوند. اموال مشتریانی که از پلتفرم‌های حسابرسی مالی استفاده می‌کنند تضمین نمی‌شود، زیرا کلید خصوصی این آدرس‌ها در اختیار موسسات است.
جزییات دارایی‌های نگهداری‌شده توسط موسسه‌ها را می‌توان تا حدی با ردیابی جزییات تراکنش‌های مربوط به کیف پول سرد و گرم آن‌ها به دست آورد.
با این حال، این فقط یک نمای کلی از کل دارایی‌های محفوظ را نشان می‌دهد و اشاره‌ای به این موضوع ندارد که کدام‌یک از کاربران مالک چه بخشی از کل دارایی‌های حفاظت شده هستند. حسابرسی اثبات ذخیره، مطالعه عمیق‌تری را برای جمع‌آوری کل دارایی‌های نگهداری شده توسط موسسه ترتیب می‌دهد و ثابت می‌کند که در حقیقت چه بخشی از این دارایی‌ها در حال استفاده است. در این فرآیند از فناوری درخت مرکل استفاده می‌شود.
درخت مرکل (Merkle Proof-of-Reserve) چیست؟
سیستم اثبات ذخیره (Proof of Reserve) بر اساس فناوری درخت مرکل کار می‌کند که «درخت هش» نیز نامیده می‌شود. درخت مرکل یک روش رمزنگاری ایمن و غیرقابل‌دستکاری برای تایید دارایی‌های ذخیره شده ارائه می‌دهد. اطلاعات موجود در درخت مرکل به عنوان یک ساختار داده مبتنی بر هش، به کوچکترین تغییر حساس است و بنابراین می‌توان از آن برای جلوگیری از تقلب و دستکاری داده‌ها استفاده کرد.
یک مثال ساده – اگر یک صرافی سعی کند سوابق را دستکاری کند تا نشان دهد که ۱۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۱ دلار سرمایه در اختیار دارد در حالی که در واقع ۱۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ دلار ذخیره دارایی دارد، هش نهایی به طور کامل تغییر می‌کند. اگر این موضوع آشنا به نظر می‌رسد، خوب است بدانید که این همان درخت مرکل است که زیربنای روش کار بیت‌کوین و فناوری بلاک‌چین را در بر می‌گیرد.
نحوه کارکرد درخت مرکل
همان‌طور که گفته شد درخت مرکل یک روش رمزنگاری ایمن و غیر قابل دستکاری برای تایید دارایی‌های ذخیره شده است. نحوه کارکرد درخت مرکل به ترتیب زیر است:
۱) یک سیستم حسابرسی مستقل ابتدا یک عکس فوری از تمام دارایی‌های کاربران موجود در یک صرافی رمزنگاری می‌گیرد و آن را در یک درخت مرکل سازمان‌دهی می‌کند.
۲) این مجموعه داده غول‌پیکر از طریق یک تابع هش رمزنگاری اجرا می‌شود. تابع هش یک الگوریتم کامپیوتری‌ست که داده‌ها را ترکیب می‌کند و آن‌ها را به صورت یک رشته ۶۴ کاراکتری نمایش می‌دهد.
۳) حسابرس، امضاهای دیجیتالی صرافی را جمع‌آوری می‌کند. به این ترتیب کل موجودی‌های آن را نشان می‌دهد و تایید می‌کند که با موجودی‌های نشان داده شده در درخت مرکل مطابقت دارد. این موضوع نشان می‌دهد که تمام اموال موجود، دارایی‌های کاربر هستند و بنابراین تمام وجوه معاملاتی کاربران در خزانه صرافی نگهداری می‌شوند. از این رو از اصطلاح «اثبات ذخیره» برای آن استفاده می‌شود.
۴) پس از آن کاربر می‌تواند تایید کند که دارایی‌های او در یک سیستم حسابرسی اثبات ذخیره ارزش با استفاده از شناسه ثبت‌شده‌ی منحصر به فرد و مقایسه آن با ریشه Merkle محاسبه شده است.
۵) چنانچه تغییری (هر چقدر کوچک) در موجودی دارایی کاربر به وجود آید، یا یک موجودی جعلی باشد، منجر به تغییری می‌شود که درخت را تا ریشه مرکل بالا می‌برد (به تصویر مربوط به Merkle Tree دقت کنید) و ارزش را کاملا تغییر می‌دهد.
به این ترتیب، درخت مرکل یک مقدار واحد است که یکپارچگی همه تراکنش‌ها را با آشکار کردن کوچکترین دستکاری‌ها ثابت می‌کند.
اهمیت اثبات ذخیره (PoR) در چیست؟
برای کاربران، این کار وسیله‌ای برای تایید نگهداری مناسب دارایی‌ها فراهم می‌کند. هدف اصلی Proof of Reserve این است که مشتریان بتوانند دارایی‌های نگهداری شده توسط موسسات خود را تایید کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند از این برنامه‌ها برای ردیابی تغییرات ایجاد شده در حساب‌های فردی خود استفاده کنند تا دید بهتری از نحوه مدیریت وجوه خود در طول زمان داشته باشند و شفافیت هر اقدام را از موسسه خود بخواهند.
برای موسسات مالی نیز، این امر وسیله‌ای برای بازیابی و حفظ اعتماد کاربران فراهم می‌کند. ناکامی بنگاه‌های اقتصادی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران به سرعت اعتماد خود را به موسسات حضانتی از دست بدهند. رویدادهای اخیر باعث افزایش شاخص ترس در سرمایه‌گذارانی می‌شود که از موسسات حسابرسی برای تجارت یا سایر فعالیت‌های مالی استفاده می‌کنند.
موسسات معتبر می‌توانند این اعتماد از دست رفته را با توسعه تسهیلات Proof of Reserves و در دسترس قرار دادن آن‌ها در اختیار مشتریان خود بازگردانند.
این سیستم به عنوان منبع حقیقت عمل می‌کند. صرف‌نظر از اینکه چقدر تلاش برای اطمینان از دقت سیستم‌های ثبت سوابق که در یک صرافی انجام می‌شود، همچنان ممکن است خطاهایی رخ دهد یا حتی حفره‌های بدتری که می‌توانند توسط عوامل مخرب مورد سوء‌استفاده قرار گیرند. با این حال، اگر این موارد در زنجیره ثبت و تایید شوند، بررسی سوابق با دقت بیشتری همراه خواهد بود.
اهمیت استفاده از سیستم اثبات ذخیره دارایی در صرافی‌های رمزارزی
به طور خلاصه، اثبات ذخیره دارایی تضمین می‌کند که متولیان ارزهای دیجیتال، صرافی‌ها و وام‌دهندگان در معاملات مالی مخفیانه که سرمایه مشتریان را در معرض خطر قرار می‌دهد، مشارکت نمی‌کنند. همچنین اثبات ذخیره دارایی تضمین می‌کند که هیچ فردی نمی‌تواند بیشتر از وثیقه‌ای که دارد، وام دریافت کند. بنابراین وام‌دهندگان می‌توانند در صورت وقوع هر اتفاقی، به طور کامل غرامت دریافت کنند.
بیشتر بخوانید: اکانت کاربران ایرانی در صرافی‌های ارز دیجیتال خارجی چطور لو می‌رود؟
کدام صرافی‌ها دارای اسناد Proof of Reserves هستند؟
صرافی‌های متمرکز رمزارزی (CEX) که درآمدی بیشتر از توان خود مطالبه می‌کنند، اغلب ورشکسته می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود نقدینگی خود را از دست بدهند و ظرفیت پردازش میزان برداشت را نداشته باشند. به عنوان یک سرمایه‌گذار، همیشه باید بیشتر دارایی‌های خود را در یک کیف پول بلاک‌چین شخصی نگهداری کنید. در غیر این صورت باید روی قرار دادن وجوه در صرافی‌هایی که می‌توانید به آن‌ها اعتماد کنید، تمرکز داشته باشید.
اخیرا بسیاری از صرافی‌ها تحت فشار سرمایه‌گذاران، اقدام به انتشار اسناد مربوط به موجودی خزانه خود کرده‌اند. آن‌ها با اشتراک‌گذاری آدرس‌های کیف پول صرافی و وجوه موجود در آن، به تلاش‌های بایننس در ایجاد Proof of Reserve پیوسته‌اند.
تعدادی از صرافی‌ها اخیرا اسناد مرتبط با Proof of Reserve خود را به اشتراک گذاشته‌اند که از آن جمله می‌توان به بایننس، اوکی‌ایکس، کوکوین، پولونیکس، کریپتو دات کام و … اشاره کرد.
جمع‌بندی
قابلیت Proof of Reserve (PoR) یا اثبات ذخیره به کاربر امکان می‌دهد از وجود دارایی‌های خود در یک پلتفرم معاملاتی اطمینان حاصل کند. این قابلیت پیرو اتفاقات اخیر در صرافی FTX و در پاسخی به سوءمدیریت گسترده وجوه کاربران توسط صرافی‌های متمرکز و پلتفرم های معاملاتی مشتقات معرفی شد. یکی از راه‌های تایید اثبات ذخیره، شامل استفاده از فناوری درخت مرکل برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به دارایی‌های موسسه و تطبیق آن‌ها با حساب‌های کاربری است، تا از این طریق صاحبان حساب بتوانند دیدگاهی از تاریخچه حساب خود داشته باشند.
کامنت ها
نظر دهید