کاربرد NFT چیست؟ بررسی مهم‌ترین کاربردها و موارد استفاده NFTها

قبل از ظهور توکن­‌های غیر مثلی (non-fungible tokens)، ایجاد دارایی­‌های دیجیتالی کمیاب، کار بسیار سختی بود. با اینکه قوانین کپی­رایت وجود دارد اما تهیه نسخه کپی یا جعل کردن یک اثر هنری نسبتا کار آسانی است. توسعه NFTها، بخش­‌های هنری کریپتو و دارایی­‌های دیجیتالی قابل جمع‌آوری را به ارمغان آورده است. البته این پایان راه نیست. از بخش املاک و مستغلات گرفته تا مواردی که به صورت روزمره مورد استفاده قرار می­‌گیرد، برای تایید و سنجش اعتبار هر چیز خاصی می‌­توان از آن‌ها استفاده نمود.

توکن­‌های غیر مثلی (غیر قابل لمس)، باعث رشد قابل ملاحظه­ مارکت در بخش هنری NFTها و دارایی‌­های قابل جمع­‌آوری شده است. آثار کلکسیونی و NFTها ، دو کاربرد مهم از این بخش است که مورد استفاده قرار گرفته اما این تنها کاربرد NFTها نیست. کمیابی و خاص بودن، NFTها را به خوبی با کلاس دارایی‌­های واقعی، دارایی­‌های لاجستیک، آثار موسیقیایی و سایر موارد تطبیق داده است. با بلوغ NFTها، می‌­توان استفاده­‌های تجربی بیشتری را در این بخش انتظار داشت.

با توجه به اینکه موضوع کاربرد NFT هنوز مسئله جدیدی به حساب می‌­آید، پروژه‌­های زیادی امکان شکوفایی در این بخش را خواهند داشت و برخی از پلتفرم‌­های موجود، ارزش زیادی را برای تولید­کنندگان آثار و مشتری­‌های این آثار به وجود آورده‌­اند.

NFT چیست؟

اصطلاح NFT برگرفته از واژه‌­های Non-Fungible Tokens است. قابلیت­‌های منحصر به فرد NFT افراد زیادی را به این سمت از بازار رمزارزها روانه کرده است. این یک کلاس از دارایی­‌های دیجیتالی به شمار می­‌رود که ویژگی­‌های خاصی را به مارکت رمزارزها افزوده است. این مقاله به ۷ مورد از مهم‌ترین کاربردهای NFT و معرفی نمونه­‌های مربوط به هر بخش اختصاص دارد.

انواع NFT و کاربردهای آن

– NFTهای هنری
– آثار و دارایی‌­های قابل جمع­‌آوری (Collectibles)
– NFT و سرمایه­‌گذاری
– NFT و سرگرمی
– NFT و موسیقی
– NFT و دارایی­‌های دنیای واقعی
– NFT و کالاهای اساسی (Logistics)

NFTهای هنری

ایجاد اثر هنری کمیاب دیجیتالی، همواره به عنوان یک مشکل جدی مطرح بوده است که توسط NFTها حل شده است. آثار هنری در دنیای واقعی هم نمونه‌های غیرواقعی و جعلی دارد. با این حال، در اغلب موارد امکان سنجش اعتبار آن‌ها وجود دارد. اما چطور می‌­توان از یک اثر هنری دیجیتالی کمیاب محافظت کرد؟
آثار هنری دیجیتالی، بیشتر ارزش خود را، از ویژگی تایید مالکیت دریافت می­‌کنند. اما اگر به Cryptopunk در بلاکچین اتریوم نگاهی بی­اندازیم متوجه می­‌شویم که امکان دانلود و ذخیره تصاویر وجود دارد. بنابراین نمی­‌توانیم ثابت کنیم که نسخه اصلی این دارایی در اختیار چه فردی­ست. مثلا یک کاربر ناشناس با نام مستعار Pak چندین سری از NFTها را با عناوین مختلف ایجاد کرده است که این عناوین به یافتن میزان ارزش هر اثر کمک می‌­کند.

در مبحث NFTها، لزوما اثر هنری آپلود شده را نمی­‌توان یک NFT دانست. گاهی از اوقات اثبات مالکیت یک اثر هنری خاص، موضوع مهم‌تری به حساب می‌­آید. این ویژگی مهم اغلب دارایی‌­های ارزشمند NFT است.

آثار و دارایی­‌های قابل جمع‌­آوری (Collectibles)

تقاضای بسیار زیادی برای “آثار هنری قابل جمع­‌آوری” هم در پلتفرم­‌های PancakeSwap Bunny و هم در Binance Anniversary NFT وجود دارد. این موضوع حتی با گردآوری کارت­‌های NBA Top Shot، نیز ادامه پیدا کرد. این آثار هنری و توکن­‌های NFT در بازارهایی مثل Opensea و Treasureland به حجم فروش فوق‌­العاده‌­ای دست پیدا کرده­اند. بخش­‌های فراوانی در آثار هنری مبتنی بر کریپتو وجود دارد و گاهی از اوقات NFTها ترکیبی از هر دو بخش (اثر هنری و دارایی‌­های قابل جمع‌­آوری) هستند. این دو بخش از توسعه یافته­‌ترین کاربردهای NFT است که در حال حاضر وجود دارد. اولین توئیت جک دورسی (مدیر توئیتر)، یک نمونه عالی از آثار و دارایی­‌های دیجیتالی قابل جمع­‌آوری است. تصاویر CryptoPunk شامل ویژگی­‌های هنری دیداری و اثار هنری قابل گردآوری­ست و NFT جک دورسی به خاطر این قابلیت (داشتن امکان مبادله به عنوان یک دارایی کلکسیونی) ارزشمند است. جک برای فروش این توئیت از Valuables استفاده کرد. این یک پلتفرم برای توکنیزه کردن و خرید و فروش توئیت است.

کاربرد NFT و سرمایه‌­گذاری

گاهی از اوقات این موضوع به سادگی فراموش می‌­شود که همه NFTها ارزشمند نیستند. در صنعت دیفای نیز NFTها ارزشمند هستند. بسیاری از NFTها دارای ارزش هنری هستند اما نباید فراموش کنیم که ارزش آن‌ها ناشی از کاربرد آن‌ها است.

به عنوان مثال JustLiquidity یک مدل از NFT  برای استیکینگ ارائه کرده است که کاربران با استفاده از آن می­‌توانند برای یک زمان مشخص، یک جفت توکن را در یک استخر استیک کرده و برای دسترسی به استخر بعدی یک NFT  دریافت ­کنند. در این مدل، NFT  مانند یک بلیط ورودی عمل می­کند و بعد از ورود کاربر به استخر، از بین می­‌رود.

یک نمونه دیگر استفاده از NFT در BakerySwap است که برای هولدرهای این NFT پاداش استیک مضاعفی به همراه دارد. با مشارکت در BAKE یک NFT کومبو (کومبو به نوعی اسنک و فست فود گفته می­شود) دریافت می‌­کنید که قابلیت­‌های استیک را به اشکال مختلفی در اختیار شما قرار می­‌دهد. کاربران با حدس و گمانه­‌زنی در بازارهای ثانویه اقدام به فروش این کومبوها کرده و یا آن‌ها را استیک می­‌کنند. این ترکیب از NFTها به همراه بازی سازی و دیفای، یک کاربرد جالب دیگر از توکن­‌های غیر مثلی است.

کاربرد NFT و سرگرمی

در صنعت بازی­ و سرگرمی، تقاضای فراوانی برای محصولات خاص و قابل معامله وجود دارد. ویژگی کمیابی، مستقیما در قیمت تاثیرگذار است و گیمرها با ارزش این دارایی­‌های دیجیتالی آشنا هستند. تراکنش‌­های خرد (Micro-transactions) و آیتم­‌های قابل معامله در بازی در صنعت سرگرمی را می‌­توان از طریق NFTها و تکنولوژی بلاکچین مدیریت کرد. همچنین از این طریق می‌­توان به خوبی NFTها و ارزشی که توسط آن‌ها خلق می‌­شود را تعریف و ارائه کرد. توکن­‌های بازی­‌های ویدیویی، ترکیبی از جنبه­‌های هنری با قابلیت گردآوری و کاربردی برای بازیکنان است. هرچند زمان زیادی تا استفاده و به کارگیری NFTها در بازی‌­های ویدئویی که نیازمند بودجه کلان است، پیش رو خواهد بود.

در حال حاضر پروژه‌­های دیگری مثل Axie Infinity و Battle Pets (که هر دو در سبک و سیاق بازی‌­های Pokémon هستند)، از فن­‌آوری بلاکچین برای بازی­‌های خود استفاده می­‌کنند. این توکن‌­ها علاوه بر این، از امکان مبادله و خرید و فروش در بازارهای خارجی (فروش فرد به فرد و مستقیم) برخوردار هستند.

آیتم­‌های NFT می­‌توانند تزئینی باشند اما اغلب آن‌ها کارایی نیز دارند. هر کاراکتر موجود در پلتفرم Axie چند توانایی مخصوص به خود دارد که ارزش آن‌ها در هنگام معامله در نظر گرفته می‌شود. یک CryptoKitty (یکی از NFTهای شناخته شده) به خاطر ویژگی­‌های دست‌­آموز بودن، می‌­تواند از ارزش بسیار زیادی برخوردار باشد. ارزش هر کاراکتر (pet) ترکیبی از ویژگی­‌هایی مثل ظاهر خاص، امکانات و کاربردهای آن است. عنصر کمیابی در نمونه ذکر شده، در هر سه بخش وجود دارد.

کاربرد NFT و موسیقی

شما می­‌توانید یک فایل صوتی را دقیقا مثل یک تصویر و ویدئو به NFT افزوده و یک اثر موسیقیایی خاص با قابلیت جمع‌­آوری خلق کنید. یک نسخه دیجیتالی ضبط شده برای بار اول را در نظر بگیرید. افزودن یک آهنگ به یک NFT مشابه با اثر هنری با قابلیت جمع‌­آوری­ست (که قبلا ذکر شد). اما کارایی­‌های دیگری نیز در این بخش وجود دارد.

دریافت سهمی منصفانه و برخورداری از جایگاه مناسب برای یک موزیسین، همیشه یک مشکل بزرگ است. برای ایجاد یک موازنه می‌­توان از قابلیت‌­های بلاکچین در پلتفرم­‌های استریم موزیک و پلتفرم‌­های امتیازدهی و رهگیری پرداخت استفاده کرد. استفاده از بلاکچین برای رقابت با یوتیوب و آمازون میوزیک برای پروژه­‌های کوچک بلاکچینی کار بسیار سختی خواهد بود. حتی کمپانی بزرگی مانند اسپاتیفای با خرید MediaChain در سال ۲۰۱۷ برای امتیازدهی و رهگیری در پرداخت، نتوانست انتظارات هنرمندان را برآورده سازد.

در نهایت، پروژه‌­های کوچک­تر تنها توانستند با آرتیست‌­های مستقل کار کنند. به عنوان مثال پلتفرم Rocki در بایننس اسمارت­چین، به آرتیست­‌های مستقل این امکان را می‌­دهد که موزیک خود را منتشر کرده و امتیاز آن را به فروش برسانند. اولین حراج و فروش بزرگ NFT در این پلتفرم توانست به سرمایه­‌ای معادل با ۴۰ اتریوم، با استفاده از استاندارد ERC721 دست پیدا کند. میزان محبوبیت و استقبال از این موضوع به طور کامل به میزان پذیرش این مسئله توسط سرویس­‌های بزرگ استریم موزیک بستگی دارد و NFTهای موزیک بدون حمایت برندهای بزرگ، کار سختی در پیش خواهند داشت.

NFT و دارایی‌­های دنیای واقعی

اتصال دارایی­‌های واقعی به NFTها، مسیر دیجیتالی تایید مالکیت است. به عنوان مثال، ما عموما برای انجام مبادلات در بخش املاک و مستغلات نیازمند اسناد فیزیکی هستیم. یک خانه و یا یک قطعه زمین دارایی‌­هایی هستند که در حالت عادی امکان معامله فوری برای آن‌ها وجود ندارد و نقد کردن آن‌ها پروسه­‌ای زمان­بر محسوب می‌­شود. امکان انتقال این نوع از دارایی به بلاکچین، از طریق ایجاد دارایی‌های دیجیتالی که به شکل توکن در­آمده‌­اند، وجود دارد. البته هنوز هیچ اپلیکیشنی برای این کار به وجود نیامده است و هیچ‌گونه قانون‌­گذاری مشخصی برای این مسئله وجود ندارد. اما چنین کاربری از NFT در آینده ممکن بوده و دور از انتظار نیست.

در آپریل ۲۰۲۱، فردی خانه خود را برای حراج به صورت NFT ارائه کرد. او با افزودن یک قطعه هنری کریپتویی به توکن NFT، این کار را انجام داد. برنده مزایده NFT را دریافت کرده و مالک خانه خواهد بود. هرچند وضعیت قانونی مربوط به حق و حقوق خریدار و فروشنده مشخص نیست.

همچنین NFT می‌تواند به تشخیص مالک واقعی و قانونی دارایی‌­های کوچکتری مانند جواهرات کمک کند. به عنوان مثال یک قطعه الماس ارزشمند، معمولا با گواهی مالکیت همراه است که مالک آن بدون ارائه این گواهی، نمی‌­تواند مالکیت خود را به خریدار ثابت کند. در چنین مواردی می­‌توان از قابلیت NFT استفاده کرد. حتی می­‌توان از یک کیف پول سرد (آفلاین) برای نگهداری و محافظت دارایی بهره برد. با توسعه IOT شاهد کاربرد بیشتری از این نوع دارایی­‌های NFT خواهیم بود که هریک نشان­‌دهنده یک دارایی واقعی هستند.

NFT و کالاهای اساسی (Logistics)

تکنولوژی بلاکچین به علت برخورداری از ویژگی­‌های تغییرناپذیری و شفافیت، در صنایع لاجستیکی بسیار پرکاربرد خواهد بود. با استفاده از این ویژگی‌ها می­‌توان از صحت و سلامت دیتا اطمینان حاصل کرد. دانستن مکان و مدت زمان نگهداری مواد خام اولیه، غذا و سایر کالاهای اساسی، بسیار مهم است.

یک NFT، قابلیت افزودن دیتای بیشتر را نیز دارد. ما می­‌توانیم از NFT برای ردیابی محصولاتی که حاوی متا-دیتا (اصالت، مسیر حرکت و موقعیت جغرافیایی) هستند، استفاده کنیم. برای درک این موضوع و پروسه این کار به یک مثال توجه نمایید.

– یک جفت کفش شیک در کارخانه‌­ای واقع در ایتالیا تهیه شده است. یک توکن NFT به این کفش اختصاص داده شده که می‌­توان به سرعت از طریق بارکد درج شده بر روی بسته‌­بندی محصول اطلاعات آن را ردیابی کرد.

– اطلاعات متا-دیتا شامل مهر تایید زمان و مکان (timestamped) دقیق تولید محصول است.

– با ارسال محصول به زنجیره تامین کالا (ساپلای­چین)، NFT اسکن شده و یک متا-دیتای جدید (که حاوی timestamped جدید است) به آن افزوده می­‌شود. این دیتا می‌­تواند موقعیت فروشگاه و زمان دریافت و ارسال محصول را در خود نگهداری کند.

– زمانی که کفش­‌ها به مقصد نهایی خود می­‌رسند، فروشگاه می‌­تواند این پروسه را اسکن کرده و دریافت محصول را تایید کند. تمام جزئیات به دقت درج شده و کل پروسه قابلیت اعتبارسنجی و صحت­‌سنجی دارد.

راه­‌های زیادی را می‌­توان جهت به کارگیری NFT در زنجیره تامین مدنظر قرار داد. هرچند استفاده از هر راه‌کاری، مستلزم به­‌کارگیری یک ساختار مشترک از ابتدا تا انتهای پروسه است. با در نظر گرفتن تعداد بسیار زیادی از شرکت­‌کنندگان و استیک­هولدرهایی از سراسر دنیا، استفاده و به‌­کارگیری این سیستم در زندگی واقعی، چالش‌­برانگیز خواهد بود. این موضوع باعث می­‌شود که کارایی NFT در این بخش بسیار محدود شود.

در حال حاضر MAERSK TradeLens و IBM FOOT Trust دو نمونه از بزرگترین راه­کارهای ارائه شده بلاکچینی در این زمینه است. هر دو پروژه از هایپرلجرفابریک استفاده می­‌کنند. هایپرلجر فابریک، بلاکچین IBM است که از استفاده NFTها پشتیبانی می‌­کند.

توکن­‌های غیر مثلی یا NFTها، دارایی­‌های دیجیتالی هستند که از ویژگی­‌های منحصر به فردی برخوردار هستند. این نوع از دارایی­‌های دیجیتالی به دارایی­‌های غیر قابل تعویض نیز شناخته می­‌شوند. دلیل اصلی این موضوع این است که هر توکن غیر مثلی منحصر به فرد و خاص بوده و از همین جهت ارزش متفاوتی با یکدیگر دارند. توکن­‌های غیر مثلی، از قابلیت تایید مالکیت دارایی­‌های دیجیتالی برخوردار است و این مسئله هم­‌اکنون کاربردهای بسیار مهمی را در توکن­‌های NFT به وجود آورده است. این دارایی‌­های دیجیتالی با استقبال بسیار زیادی از سراسر دنیا مواجه شده است. بیشترین کاربرد توکن­‌های غیر مثلی، در زمینه هنر، موسیقی و سرگرمی است.

کاربرد NFT به صورت خلاصه عبارتند از:

– NFTهای هنری
– آثار و دارایی­‌های قابل جمع­‌آوری (Collectibles)
– NFT و سرمایه‌­گذاری
– NFT و سرگرمی
– NFT و موسیقی
– NFT و دارایی­‌های دنیای واقعی
– NFT و کالاهای اساسی (Logistics)

* مقوله رمزارزها و موضوع سرمایه‌­گذاری دارای ریسک­‌های زیاد است. این مقاله صرفا جهت آشنایی با کاربرد NFT برای علاقه‌­مندان رمزارزها تهیه شده و نباید به عنوان یک پیشنهاد سرمایه‌­گذاری در نظر گرفته شود. در صورتی که علاقه مند به سرمایه‌­گذاری هستید، حتما مطالعات خود را در این زمینه تکمیل کرده و با تصمیم­‌گیری شخصی خود اقدام نمائید.

منبع:

https://academy.binance.com/en/articles/top-7-nft-use-cases