عرضه اولیه دیفای IDO (Initial DEX Offering/Initial DEFI Offering)، به روش جدیدی برای تجمیع سرمایه می‌­گویند که در صرافی­‌های نامتمرکز ارائه می­‌شود. این روش تجمیع سرمایه شباهت­‌ها و تفاوت­‌های مشخصی با سایر روش­‌های شناخته شده تجمیع سرمایه مثل ICO، STO و IEO دارد.

در واقع IDO به پروژه­‌هایی گفته می­‌شود که یک کوین یا توکن را از طریق یک صرافی نامتمرکز دارای نقدینگی، ارائه کرده و به فروش می‌­گذارند. این روش برای دارایی­‌هایی مورد استفاده قرار می­‌گیرد که برای سواپ (تبدیل آنی رمزارزها به یکدیگر توسط تریدرها) به استخرهای نقدینگی وابسته هستند.

این مدل از تجمیع سرمایه (IDO)، هنوز در ابتدای راه است. برخی منابع IDO را مخفف Initial DEX Offering و بعضی دیگر آن را برگرفته از واژگان Initial DEFI Offering می‌­دانند. اما به طور کلی،عرضه اولیه دیفای (IDO) در کنار سایر روش­‌های تجمیع سرمایه مثل ICO، STO و IEO قرار می‌­گیرد. دارایی­‌های ارائه شده از طریق عرضه اولیه دیفای در تمام سطوح قیمتی، از نقدینگی بهتر و سریع‌­تر برخوردار هستند. این روش برای پروژه‌­ها و استارت­‌آپ­‌ها به قصد راه‌­اندازی توکن و جمع‌­آوری سرمایه در کوتاه­‌ترین زمان ممکن، انتخاب بسیار مناسبی خواهد بود.

انواع روش‌­های تجمیع سرمایه

شناخته شده­‌ترین روش تجمیع سرمایه در مقوله رمزارزها، ICO نام دارد که مخفف Initial Coin Offering یا همان عرضه اولیه کوین/ توکن است. اولین عرضه اولیه کوین مربوط به مسترکوین است که در جولای ۲۰۱۳ برگزار شد. عرضه اولیه اکسچنج IEO نامیده می­‌شود که در واقع مخفف Initial Exchange Offering است. این روش برای اولین بار در آپریل ۲۰۱۷ توسط صرافی­‌های Idax، BitForex و Bit-Z مورد استفاده قرار گرفت.

تجمیع سرمایه به روش STO و IEO شباهت­‌های زیادی به یک ICO دارد. زیرا در تمام این روش‌­ها، از یک سیستم متمرکز برای جمع­‌آوری سرمایه از طریق قراردادهای هوشمند استفاده می­‌شود. واژه STO برگرفته از Security Token Offering و اصطلاح IEO برگرفته از Initial Exchange Offering است.

از Blockchain Capital، Nexo و Swarm Fund به عنوان چند نمونه از STO های موفق، می­‌توان نام برد.

یکی از مهم‌ترین تفاوت­‌های IDO با مدل­‌های قبلی در این است که برخلاف روش­‌های قبلی تجمیع سرمایه، در یک IDO امکان pre-mine وجود ندارد. با استفاده از pre-mine، فاندرهای یک پروژه از مزیت­‌های بیشتری نسبت به سایر اعضای کامیونیتی برخوردار بودند. از این جهت، IDO ها منصفانه­‌تر ارزیابی می‌شوند.

چند نمونه از پروژه­‌های عرضه اولیه دیفای

چند نمونه از IDO های موفق Raven Protocol و UMA protocol هستند.

پروتکل Raven، یک پروتکل آموزشی دیپ-لرنینگ است که از بلاکچین در صنعت هوش مصنوعی و مشین لرنینگ بهره می‌­برد. مشارکت کننده­‌ها از طریق به اشتراک گذاری منابع کامپیوتری خود پاداش دریافت می­‌کنند و توکن کاربردی RAVEN، به منظور آموزش در بخش هوش مصنوعی به کارگرفته می­‌شود.

یکی دیگر از پروژه­‌های موفق IDO، پروژه UMA protocol بود. با استفاده از پروتکل Universal Market Access، توسعه­‌دهندگان قادر به ساخت دارایی­‌های synthetic در بستر اتریوم خواهند بود. توکن UMA در آپریل سال گذشته در صرافی نامتمرکز یونی­سواپ راه‌­اندازی شد.

چرا به IDO نیازمندیم؟

در پایان سال ۲۰۱۷، ICO ها توانستند جمعا ۴.۹ میلیارد دلار سرمایه جمع‌­آوری کنند. بسیاری از پروژه‌­ها سعی در رفع مشکلات موجود توسط راه­‌حل­‌های بلاکچینی داشتند؛ در حالی که بسیاری از پروژه­‌ها نیز با شکست مواجه شدند. تجمیع سرمایه از طریق برگزاری ICO نیز مشکلات خاص خود را دارد. اغلب آن‌ها متمرکز و در معرض خطر هستند. مشکل دیگر ICO ها شامل خطاهای انسانی، خطرات غیر قابل پیش­بینی، سرقت و مداخلات برنامه­‌های واسطه است.

در مقابل IDO یک روش جدید تجمیع سرمایه است که سعی در رفع مشکلات مربوط به ICO ها و افزودن قابلیت­‌ها و امکانات جدید به مارکت رمزارزها دارد. کارآفرینان می­‌توانند با استفاده از IDO، خطرات مربوط به برنامه‌­های واسطه­‌ی مخرب، خطاهای انسانی و سرقت­ اطلاعات را از بین ببرند. همچنین خریداران و دارندگان توکن می‌­توانند بلافاصله دارایی­‌های خود را به شکل ایمن در کیف پول خود نگهداری کنند.

مزایای استفاده از لانچ­پدهای عرضه اولیه دیفای

تجمیع سرمایه و استفاده از لانچ­پدهای IDO مزایای مشخصی در مقایسه با سایر روش‌­های جمع­آوری سرمایه (مثل ICO، STO و IEO) دارد.

برخی از این موارد عبارتند از:

پروژه­‌های مختلف در هنگام استفاده از ICO/IEO، به صرف هزینه اکسچنج و صرف مدت زمان مشخص یا نامشخصی برای دریافت تایید و لیست شدن در صرافی نیاز دارند. در روش تجمیع سرمایه IDO نیازی به هزینه‌­های زیاد نیست. همچنین با توجه یه ماهیت نامتمرکز IDO، برای لیست شدن در یک صرافی نامتمرکز نیازی به تایید و یا اخذ مجوز نخواهد بود. به طور کلی پروژه­‌هایی که از این روش (عرضه اولیه دیفای) برای تجمیع سرمایه استفاده می­‌کنند، به کامیونیتی و اجتماعات خود وابسته بوده و از دیتای آن­چین برای رهگیری اطلاعات مورد نیاز خود بهره می‌­برند.

در مقایسه با ICO/IEO، دسترسی IDO به نقدینگی و مبادله بسیار سریع‌­تر خواهد بود. همچنین استفاده از این روش برای کاربران امنیت بیشتری را به وجود می­‌آورد؛ به این علت که کاربر می­‌تواند بلافاصله پس از انجام مبادله دارایی­‌های خود را در کیف پول مورد نظر خود نگهداری کند.

یکی دیگر از مزیت‌­های استفاده از لانچ­پدهای IDO این است که برخلاف ICO/IEO، در یک IDO مثل (پولکا­استارتر) محدودیت مشخصی در عرضه توکن وجود دارد که این مسئله باعث می‌­شود ربات­‌ها و نهنگ‌­های شرکت کننده نتوانند سرمایه‌­گذاران خرد را از مشارکت بازدارند. پیش‌­فروش و pre-mine، در بسیاری از ICO/IEO های مارکت رمزارزها، باعث جا ماندن سرمایه‌­گذاران خرد از مشارکت در عرضه اولیه توکن بود.

معایب استفاده از IDO

نامتمرکز بودن، عدم کنترل را به همراه دارد و این به معنای ارزش­یابی کمتر است. حتی در برخی موارد امکان سنجش یک پروژه IDO وجود ندارد. در اینجا می­‌توان به اهمیت نقش “اعتماد” در پلتفرم­‌های لانچ­پد پی برد. یکی از مهم‌ترین فعالیت­‌های لانچ­پدهای قابل اعتماد، داشتن نقش آنتی-اسکم و انجام KYC است.

با توجه به اینکه در یک IDO (در مقایسه با ICO/IEO)، تمرکز بیشتری بر سرمایه­گذاران خرد وجود دارد، مشارکت در یک IDO کاری دشوار است. در پروژه‌­های پرطرفدار و محبوب، مشارکت زیادی صورت می­‌گیرد تا جایی که برخی از پروژه­ها تعداد شرکت­کنندگان را محدود کرده و از طریق لاتاری یا ملزم کردن به مشارکت در توکن­های لانچ­پد، اقدام به تهیه وایت-لیست می­‌کنند.

یکی دیگر از معایب IDO ها این است که در پروژه‌­های قوی که تعداد توکن­‌های کمی برای ارائه وجود دارد، امکان افزایش و کاهش ناگهانی قیمت توکن­ وجود خواهد داشت.

نحوه مشارکت در IDO

برای مشارکت در یک IDO، به پیش خرید توکن­‌های لانچ­پد و مقداری شانس برای برنده شدن در لاتاری نیاز خواهید داشت. اغلب لانچ­پدهای اکسچنج­‌های شناخته شده و بزرگی مثل اتریوم، BSC، پولکادات، سولانا و کاردانو، ویژگی­‌های مشترک زیادی دارند که یکی از آن‌ها استفاده از وایت­-لیست است. عموما برای قرار گرفتن در یک وایت لیست، به داشتن یک حداقل موجودی از توکن بومی (در یک) لانچ پد نیاز است. در برخی از لانچ­پدها نیازی به داشتن حداقل موجودی نیست و به جای آن با استیک کردن توکن، امکان قرار گرفتن در وایت لیست به وجود می­‌آید و به این ترتیب نقدینگی مورد نیاز نیز فراهم می­‌شود.

قرارگرفتن در یک وایت لیست معمولا به چند پیش­‌شرط هم نیاز دارد.

– انجام KYC

– نصب یک کیف پول وب ۳.۰ مثل متامسک

– عدم تابعیت و سکونت در آمریکا و چند کشور دیگر که شامل ایران نیز می‌­شود.

بیشتر بخوانید

تفاوت صرافی های متمرکز و نامتمرکز: (CEX) و (DEX)

عرضه اولیه دیفای یا IDO، یک روش برای جمع­‌آوری سرمایه است. استفاده از این روش تجمیع سرمایه پروژه­‌های استارت‌­آپی که نیاز به تهیه نقدینگی با سرعت بالا و هزینه پایین دارند، بسیار مناسب اس. تجمیع سرمایه به روش IDO در واقع یک روش جدید است که در کنار روش­‌های قدیمی­‌تر و شناخته شده‌ای مثل ICO/IEO جای می­‌گیرد. تفاوت اصلی این روش با روش‌­های ICO/IEO در این است که IDO ها نامتمرکز و تقریبا بدون هزینه هستند. از عدم کنترل، محدودیت در عرضه توکن و لزوم قرار گرفتن در وایت لیست یک پروژه می­‌توان به عنوان معایب IDO یاد کرد. شرکت در یک IDO نیازمند احراز هویت و گذراندن مراحل KYC است و این به آن معناست که کاربران ساکن ایران برای مشارکت با محدودیت مواجه خواهند بود.

* سرمایه­‌گذاری و مشارکت در پروژه­‌های رمزارزی با خطرات و ریسک­‌های زیادی همراه است. لطفا قبل از هرگونه اقدامی در این زمینه از یک مشاور اقتصادی کمک بگیرید و با تصمیم شخص خود وارد بازار شوید. این مطلب برای علاقه­‌مندان به رمزارزها تهیه شده و نباید مبنای تصمیم­‌گیری کاربر قرار گیرد.

منابع:

https://www.blockchainappfactory.com/initial-dex-offering-service

https://crypto-current.co/what-is-initial-dex-offering/

https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-an-initial-dex-offering-ido-and-why-do-we-need-them